တရုတ္ႏိုင္ငံ Gumsan ေဒသမွ ကခ်င္လူမ်ိဳးတို႔၏ မေနာပြဲကို လူေပါင္း ေထာင္ ေသာင္ ပါ၀င္ ကလို႔ရတဲ့ မေနာပြဲႀကီးတစ္ခုျဖစ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း Hkru Ta praw 15 15 ရက္ေန႔မွာ ဒီပြဲကို က်င္းပၾကပါတယ္။ (ရက္စြဲကိုေတာ့ မသိဘူး ဘယ္လိုဘာသာျပန္လည္း မသိဘူး)
ဟိုးေရွးေရွးတုနး္က မေနာကတာကို ေနကမၻာမွာပဲ မေနာပြဲကၾကပါတယ္။ လူသားေတြ မတီးတတ္ေသးပါဘူး။ အဲ့ဒီအခ်ိန္မွာ ေလာကမွာရွိတဲ့ သက္ရွိ သတၱ၀ါေတြဟာ နဲ႔ လူေတြလိုပဲ စကားေတြေျပာတတ္ၾကတယ္၊ တစ္ေယာက္စကား တစ္ေယာက္နားလည္ၿပီးၾကပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ရုတ္တရက္ ေကာင္းကင္မွာ ေနကိုးစင္ ထြက္လာၿပီး သက္ရွိ သတၱ၀ါေတြဟာ ေနမွာ ငါးေျခာက္လွန္းထားသလိုပဲ ေနကိုးစင္ေအာက္မွာ တအားကို ပူေလာင္ ခံစားေနၾကရတာကို သက္ႀကီးရြယ္အိုေတြက ၾကည့္မေနႏိုင္ေတာ့ပဲ သက္ရွိ သတၱ၀ါေတြကို ကယ္တင္ဖို႔အတြက္ hkawngran ႏွင့္ ေဒါင္း ငွက္တို႔ကို ေနမင္း ရွိတဲ့ေနရာကို ေစလႊတ္လိုက္တယ္။ (hkawngran ငွက္ဆိုတာကို ဘာသာမျပန္တတ္ဘူး)
ေနမင္းကို တစ္ေန႔မွာ ေနတစ္လံုးပဲထြက္ေပးဖို႔ သြားေရာက္ ေတာင္းဆိုးတာကို တအားကို ခက္ခက္ခဲခဲ ဒုက©ေတြနဲ႔ ငွက္ႏွစ္ေကာင္ ေတာင္းဆိုးတဲ့အတြက္ ေနာက္ဆံုးမွာ ေနမင္းက ခြင့္ျပဳလိုက္တဲ့အတြက္ ေန ရွစ္စင္းကို ေလွ်ာ့ေပးလိုက္ပါတယ္တဲ့။ ဒါ့အျပင္ ေနမင္းက hkawngran ႏွင့္ ေဒါင္း ငွက္တို႔ကို ခ်စ္တဲ့စိတ္နဲ႔ သူတို႔ကို ေနကမၻာမွာ က်င္းပတဲ့ မေနာပြဲမွာ ပါ၀င္ဖို႔ ဖိတ္ေခၚၿပီး ပါ၀င္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းအရာေတြကေတာ့ ပံုျပင္မွာ ေျပာဆိုေနၾကတဲ့ “Ja Shang but ga” မေနာပြဲပဲ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
Hkawngran ႏွင့္ ေဒါင္းတို႔ မိမိတို႔ေနရာကို ျပန္ေရာက္တဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ကမာၻေျမႀကီးကေတာ့ စိမ္းလမ္းစုိေျပၿပီး လွပေနပါၿပီ။ တစ္ေန႔မွာ Hkawngran နဲ႔ ေဒါင္းငွက္တို႔ အတူတကြ ေညာင္ပင္ႀကီး တစ္ပင္မွာ ေညာင္သီး အတူသြားေရာက္ ခူးစားၾကသည္။ ေညာင္သီးကို ခူးစားေလေလ ယိမ္းႏြဲ႔ၿပီးကခ်င္တဲ့စိတ္ ျဖစ္လာေလေလ ျဖစ္လာေတာ့ ပတ္၀န္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ ငွက္တို႔ကို ေခၚယူစုရံုးၿပီး ေညာင္ပင္ Laya (Laya ဒါလည္း ဘာသာျပန္မတတ္ဘူး အပင္ေအာက္ျဖစ္မလားေတာ့ မသိဘူး) မွာ မေနာက ကို ေခၚကခဲ့တယ္။ ဒါကို ပံုျပင္ေတြမွာ ေျပာဆိုခဲ့ၾကတာကေတာ့ “Hkawng Shen Hku” ငွက္မေနာပြဲ ဟု အမည္ေပးခဲ့ၾကသည္။ ငွက္ေတြ မေနာကတဲ့ သတင္းစကားဟာ jai Hku Majoi မွာ ေနၾကတဲ့ Sut Wa Matu ႏွင့္ သူ႔၏ ဇနီး Kungdung Tu Hkra တို႔ နားထဲ ေရာက္သြားပါတယ္။ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ကခ်င္လူမ်ိဳး ဘိုးေဘးဘီဘင္ လက္ထက္မွာ အသိပညာေတြ အတတ္ပညာေတြ ျပည့္စံုတဲ့သူေတြျဖစ္တယ္။
ေလာကမွာ သူတို႔ ၾကည့္လိုက္ရင္ မသိတာမရွိ ၊ သင္လိုက္ရင္လည္း မသိတာမရွိ၊ သူတို႔ ႏွစ္ေယာက္ ငွက္ေတြ မေနာပြဲ ေရာက္တာနဲ႔ ေယာက်္ားျဖစ္သူက မေနာပြဲကို ဘယ္လိုကရတယ္ဆိုတာကိုသင္၊ မိန္းမျဖစ္သူကေတာ့ ေဒါင္းေမြးကိုၾကည့္ၿပီး အကၤ်ီလုပ္ဖို႔အတြက္ ပံုဆြဲ( အခု ကခ်င္ အမ်ိဳးသမီးေတြ၀တ္တဲ့ ေငြေမာင္ေတြနဲ႔ အကၤီ်ဟာဆိုရင္ ေဒါင္းငွက္ကိုၾကည့္ၿပီး ဆြဲတယ္လို႔ ေျပာဆိုၾကပါတယ္) သူတို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံဟာ Jai Hku Majoi ကိုေရာက္တာနဲ႔ ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြကို မေနာပြဲႀကီး ကို ျပဳလုပ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ပံုျပင္မွာ “Shinggyim” မေနာပြဲ ေျပာဆိုၾကပါတယ္။
ကခ်င္လူေတြဟာဆိုရင္ ယံုၾကည္မႈႀကီးမားတဲ့ နတ္ေတြကို ယဇ္ပူေဇာ္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ မေနာပြဲေတြကို စစဖြင့္ခ်င္း Madai နတ္ကို အရင္ဆံုး ေခၚၿပီး ယဇ္ပူေဇာ္ၾကတယ္။
ေနမေနာပြဲဟာ လူေတြေနတဲ့ ကမာၻာကို ေရာက္ရွိလာတဲ့အခ်ိန္မွစၿပီး ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြသည္ ေခတ္အဆက္ဆက္ ေျပာဆိုခဲ့ၾကသည္။ ယခု ႏွစ္စဥ္ႏွစ္တိုင္း ကခ်င္လူမ်ိဳးေတြက သူတို႔ရဲ႔ ေနထူးေန႔ျမတ္ရက္ေတြမွာ မေနာပြဲကို က်င္းပၾကပါတယ္။
(မေနာပြဲ သမိုင္း အေၾကာင္းကို အဆင္ေျပေအာင္လို႔ ေတာ့ အတတ္ႏိုင္ဆံဳး အေကာင္းဆံုး ျဖစ္ေအာင္ ေတာ့ ဘာသာ ျပန္လိုက္တာပဲ မသိတဲ့ စကားေတြ ဒီအတိုင္းပါတာလည္းရွိသလို နည္းနည္း ၀ါ ခ်သြားတာလည္းရွိတယ္ သည္းခံၿပီး ဖတ္ေပးၾကပါရွင့္။ သိတဲ့သူရွိရင္လည္း မွားတဲ့ေနရာကို ျပင္ဆင္ေပးဖို႔ ေကာမန္းေလး မွာ ေရးေပးသြားဖို႔ ေတာင္ပန္းခ်င္ပါတယ္။ ဖတ္ရင္နဲ႔ ဆတ္ေတာက္ ဆတ္ေတာက္ ျဖစ္ေနရင္လည္း သည္းခံၿပီး ဖတ္သြားေပးပါရွင့္)
